Mục lục:
- Bài đọc I: Is 50, 4-9a
- Đáp ca: Tv 68, 8-10. 21bcd-22. 31 và 33-34
- Tin mừng: Mt 26,14-25
- Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)
- Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)
- Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)
BÀI ĐỌC I: Is 50, 4-9a
“Tôi đã không che mặt tránh những người chửi mắng, nhưng tôi biết tôi sẽ không phải thẹn thùng”.
(Bài ca thứ ba của người Tôi Tớ Chúa)
Trích sách Tiên tri Isaia.
Chúa đã ban cho tôi miệng lưỡi đã được huấn luyện, để tôi biết dùng lời nói nâng đỡ kẻ nhọc nhằn. Mỗi sáng Người đánh thức tôi, Người thức tỉnh tai tôi, để nghe lời Người giáo huấn. Thiên Chúa đã mở tai tôi mà tôi không cưỡng lại và cũng chẳng thối lui. Tôi đã đưa lưng cho kẻ đánh tôi, đã đưa má cho kẻ giật râu, tôi đã không che mặt giấu mày, tránh những lời nhạo cười và những người phỉ nhổ tôi. Vì Chúa nâng đỡ tôi, nên tôi không hổ thẹn: nên tôi trơ mặt chai như đá, tôi biết tôi sẽ không phải hổ thẹn. Đấng xét tôi vô tội ở gần tôi, ai còn tranh tụng với tôi được, chúng ta hầu toà. Ai là kẻ thù địch của tôi, hãy đến đây! Này đây Thiên Chúa bênh đỡ tôi, ai dám kết tội tôi ?
Đó là lời Chúa.
ĐÁP CA: Tv 68, 8-10. 21bcd-22. 31 và 33-34
Đáp: Lạy Chúa, xin nhậm lời con theo lượng cả đức từ bi, đây là lúc biểu lộ tình thương (c. 14c-b).
Xướng:
1) Sở dĩ vì Chúa mà con chịu nhục, và thẹn thò làm nhơ nhuốc mặt con. Con bị những người anh em coi như khách lạ, bị những người con cùng một mẹ xem như kẻ ngoại lai. Sự nhiệt tâm lo việc nhà Chúa khiến con mòn mỏi, điều tủi nhục người ta nhục mạ Chúa đổ trên mình con. - Đáp.
2) Con mong chờ người cảm thương, nhưng không có, mong chờ người an ủi, nhưng chẳng thấy đâu. Cơm con ăn, chúng pha mật đắng, con khát, thì chúng cho uống dấm chua. - Đáp.
3) Con sẽ xướng bài ca ngợi khen danh Chúa, và con sẽ chúc tụng Ngài với bài tri ân. Các bạn khiêm cung, hãy nhìn coi và hoan hỉ, các bạn tìm kiếm Chúa, lòng các bạn hãy hồi sinh: vì Chúa nghe những người cơ khổ, và không chê bỏ con dân của Ngài bị bắt cầm tù. - Đáp.
Tin mừng: Mt 26,14-25
Bấy giờ, một người trong Nhóm Mười Hai tên là Giu-đa Ít-ca-ri-ốt, đi gặp các thượng tế mà nói: “Tôi nộp ông ấy cho quý vị, thì quý vị muốn cho tôi bao nhiêu.” Họ quyết định cho hắn ba mươi đồng bạc.
Từ lúc đó, hắn cố tìm dịp thuận tiện để nộp Đức Giê-su. Ngày thứ nhất trong tuần bánh không men, các môn đệ đến thưa với Đức Giê-su: “Thầy muốn chúng con dọn cho Thầy ăn lễ Vượt Qua ở đâu ?”
Người bảo: “Các anh đi vào thành, đến nhà một người kia và nói với ông ấy: “Thầy nhắn: thời của Thầy đã gần tới, Thầy sẽ đến nhà ông để ăn mừng lễ Vượt Qua với các môn đệ của Thầy.”
Các môn đệ làm y như Đức Giê-su đã truyền, và dọn tiệc Vượt Qua. Chiều đến, Đức Giê-su vào bàn tiệc với mười hai môn đệ. Đang bữa ăn, Người nói: “Thầy bảo thật anh em, một người trong anh em sẽ nộp Thầy.”
Các môn đệ buồn rầu quá sức, lần lượt hỏi Người: “Thưa Ngài, chẳng lẽ con sao ?” Người đáp: “Kẻ giơ tay chấm chung một đĩa với Thầy, đó là kẻ nộp Thầy.
Đã hẳn Con Người ra đi theo như lời đã chép về Người, nhưng khốn cho kẻ nào nộp Con Người: thà nó đừng sinh ra thì hơn!” Giu-đa, kẻ nộp Người cũng hỏi: “Ráp-bi, chẳng lẽ con sao ?” Người trả lời: “Chính anh nói đó!”
1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)
Sứ điệp: Trong bữa ăn cuối cùng, tâm hồn Chúa Giêsu buồn sầu vì bị người bạn nghĩa thiết phản bội. Chúa bị ruồng bỏ và bị bán rẻ với giá một nô lệ. Ta đừng bao giờ bán rẻ Chúa.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, con xin được cảm thông chia sẻ với nỗi xót xa của Chúa, khi kẻ cùng chấm chung một đĩa với Chúa lại phản bội Chúa. Con cảm thấy đau đớn khi biết rằng: kẻ phản bội Chúa không phải ai mà là kẻ đã từng chia sẻ cuộc sống thân thiết với Chúa, kẻ đã đuợc Chúa yêu thương và tuyển chọn vào số các tông đồ. Thật chua xót khi kẻ phản bội đang cùng đồng bàn với Chúa, bên ngoài thì tỏ vẻ hiệp thông, chân thành, nhưng trong lòng đang rắp tâm phản bội Chúa.
Ôi một người bạn, một môn đệ của Chúa! Lạy Chúa Giêsu, Chúa thật sự đau đớn. Chúa đã yêu thương và vẫn yêu thương Giuđa, Chúa chỉ muốn ông sám hối để được sống, nhưng tiền bạc đã làm cho ông quên mất Chúa. Ông đã nhẫn tâm quên đi từng lời nói, từng thái độ yêu thương mà Chúa đã dành cho ông. Ông đã cam tâm bán đứng Thầy mình với giá ba mươi đồng bạc.
Lạy Chúa, cảnh chua xót ấy gợi cho con nhớ đến chính con. Con vẫn mang khuôn mặt một Kitô hữu, con đã được Chúa cứu độ và con từng nghiêm trang lên rước Chúa, thế mà con cũng đã nhiều lần phạm tội. Con đã từng bán rẻ Chúa, con đã từng đánh đổi Chúa để được những thú vui nhỏ nhoi. Con thành tâm xin lỗi Chúa. Xin Chúa cứu giúp con.
Lạy Chúa, con cũng cầu xin cho những người con của Chúa đang bị bán rẻ trong các khu vực ăn chơi hoặc trong các nơi lao động. Xin Chúa ra tay cứu họ khỏi cảnh hỏa ngục trần gian ấy. Xin Chúa thương xót chúng con. Amen.
Ghi nhớ: “Con Người ra đi như đã được ghi chép sẵn từ trước, nhưng khốn thay cho kẻ sẽ làm cho Ngài bị phản nộp”.
2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)
A. Phân tích (Hạt giống...)
Đoạn Tin Mừng hôm nay cho ta thấy tấm lòng của Chúa Giêsu trước việc Giuđa phản bội: Ngài đau buồn: “Kẻ giơ tay cùng chấm dĩa với Thầy, đó chính là kẻ nộp Thầy”. “Cùng chấm dĩa” đó là hình ảnh của người rất thân trong gia đình. Thực ra không phải một mình Giuđa cùng chấm dĩa, mà tất cả 12 môn đệ. Nhưng bị bán đứng bởi người thân là một điều rất đau lòng. Ngài tiếc xót: “Khốn cho kẻ nộp Con Người. Thà kẻ đó đừng sinh ra còn hơn”. Các nhà chú giải bảo đừng dựa vào câu này để nói Chúa Giêsu nguyền rủa Giuđa. Thực ra Ngài đang nói theo giọng điệu của những bài ai ca. Chúa Giêsu than tiếc vì môn đệ mình đã đi vào con đường tội lỗi. Ngài vẫn tôn trọng: vừa trả lời thẳng cho Giuđa biết hắn là kẻ phản bội, vừa kín đáo không nói lớn kẻo người khác biết lòng dạ hắn.
B. Suy niệm (...nẩy mầm)
- Ta hãy suy gẫm về con đường của Giuđa: Hắn được Chúa yêu thương gọi làm môn đệ, chọn làm tông đồ; hắn còn được Chúa tín nhiệm giao giữ tiền; nhưng đồng tiền đã dần dần kống chế hắn (Xem bài Tin Mừng ngày thứ hai: “Y giữ túi tiền và thường lấy cho mình những thứ người ta bỏ vào quỹ chung”-Ga12,6); Chúa Giêsu đã nhiều lần tế nhị đánh thức lương tâm hắn, nhưng hắn cũng không hồi tâm. Cuối cùng hắn đã đi ra lao mình vào bóng đêm. Không ai phạm tội trọng trong một sớm một chiều. Phạm tội là cả một quá trình từ nhẹ tới nặng, do để mình bị khống chế bởi những giá trị trên thế gian, do bưng tai bịt mắt trước những tiếng nhắc nhở âm thầm của Chúa.
- Tự do là một món quà vô cùng quý giá Chúa ban cho, nhưng đồng thời cũng là một trách nhiệm nặng nề và là một con dao hai lưỡi nguy hiểm. Xin giúp con biết sử dụng tự do.
- Chúa rất thương Giuđa và Chúa cũng toàn năng, nhưng Chúa không thể ngăn cản Giuđa phạm tội. Bởi thế, nếu tôi chỉ cầu nguyện “Xin Chúa gìn giữ con khỏi phạm tội” thì chưa đủ. Thánh Augustinô, người được mệnh danh là “Tiến sỹ dạy về ơn sủng” đã viết “Khi tạo dựng con Chúa không cần hỏi ý con. Khi muốn thánh hóa con, Chúa cần con góp sức con”.
- Một thanh niên kia có thói quen ngủ rất say, luôn cần có mẹ gọi mới thức giậy được. Sau khi tốt nghiệp, anh đi làm ở một chỗ xa nhà. Mẹ anh mua cho anh một chiếc đồng hồ báo thức. Ngày đầu tiên, anh quên vặn chiếc đồng hồ trước khi đi ngủ nên đến sở làm trễ. Ngày thứ hai, anh nhớ vặn đồng hồ, nhưng sáng sớm hki nó reo thì anh đưa tay tắt bỏ, nên lại đi làm trễ. Và anh bị đuổi việc. Khi anh trở về gia đình, mẹ anh hỏi về chiếc đồng hồ. Anh đáp: Chiếc đồng hồ đó hoàn toàn vô dụng đối với con. Nó vô dụng là tại vì con không chịu dùng nó. Mẹ anh đáp. Bao nhiêu ơn Chúa ban cho ta cũng đều vô dụng nếu ta không sử dụng đến. (Góp nhặt)
3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)
Giuđa nộp Đức Giêsu (Mt 26, 14-25)
- Đoạn Tin mừng hôm nay, thánh Mátthêu ghi lại sự việc chuẩn bị bữa Tiệc Ly, để giúp chúng ta chuẩn bị tinh thần tham dự Thánh lễ chiều thứ năm Tuần thánh.
Bài Tin mừng hôm nay ghi lại ba sự việc:
- Giuđa tìm dịp thuận tiện nộp Đức Giêsu.
- Các môn đệ chuẩn bị ăn mừng lễ Vượt Qua.
- Đức Giêsu tiên báo Giuđa sẽ nộp Thầy.
- Trong hai ngày qua, thứ hai và thứ ba Tuần thánh, và hôm nay, chúng ta được nghe nhắc đến dung mạo của một người môn đệ phản bội Chúa là Giuđa Iscariốt. Sự phản bội này không phải là một sự bất ngờ, và lại càng không phải là điều bất ngờ đối với Đức Giêsu, Đấng đã biết trước mọi sự sẽ xẩy ra cho Ngài như thế nào. Giuđa đã đi đến việc phản bội Chúa, có lẽ vì ông ta đã để cho sự quan tâm về lợi lộc vật chất dần dần chiếm hết chỗ trong tâm hồn và đã để cho sự hăng say theo Chúa lúc ban đầu bị phai lạt đi. Đức Giêsu không còn là Thầy, là Chúa và là tất cả cuộc đời ông nữa, nhưng là một món hàng mà Giuđa đem bán cho những kẻ muốn giết Ngài với giá tiền 30 đồng, mức giá trị của một người nô lệ đáng khinh (Mỗi ngày một tin vui).
- Bài Tin mừng hôm nay tường thuật trình tự về những toan tính của Giuđa lên kế hoạch nộp Thầy Giêsu cho nhà cầm quyền Do thái. Kế hoạch được tính toán bài bản, như một liên kết dây chuyền về tội. Từ tham tiền nên tìm mọi cách để kiếm tiền và làm cả những tội tầy đình nhất, mất cả tình cảm và lương tri, giả dối, liều mình rước Thánh Thể khi mang trong mình đầy tội lỗi, giao dịch với kẻ xấu, phản bội và cuối cùng tuyệt vọng đi thắt cổ.
Qua trình thuật Tin mừng, chúng ta dễ nhận thấy nơi con người và sự phản bội của Giuđa phản ảnh nhiều thực trạng của nhiều Kitô hữu chúng ta hôm nay. Giuđa không ngần ngại bán Thầy để được 30 đồng (bằng giá của một nô lệ), như thế ông chỉ là nô lệ cho “thần tiền” chứ không phải môn đệ của Đức Giêsu. Cũng không thiếu những người mang danh Kitô hữu – theo Chúa, nhưng thực chất chỉ vì quyền lợi, và sẵn sàng phản bội Chúa, bán rẻ lương tâm, chối bỏ Giáo hội để giữ cái ghế, giữ cái nghề nghiệp, giữ lương bổng. . .
- Cách viết của Tin mừng thứ IV thật thâm thuý: “Giuđa ra đi, trời đã tối”. Vâng, mang trong mình sự toan tính, tham lam, tham lợi cho riêng mình, lừa thầy phản bạn, Giuđa bắt đầu bước vào bóng tối của sự lén lút mờ ám, ông bỏ giở hát bài Thánh vịnh với Thầy và đồng môn, bỏ sinh hoạt ăn uống chung, và cuối cùng, ông đã mất luôn ơn gọi Tông đồ và mất luôn đức tin. Đó là thực trạng của những người tham lam mờ ám, hành động lén lút trong bóng tối, đâm sau lưng và bán đứng nhau chỉ vì đồng tiền, cuối cùng, họ càng ngày càng loại mình ra ngoài cộng đoàn, ra khỏi Giáo hội, đánh mất cả ơn gọi và mất đời sống đức tin.
- Phần Đức Giêsu, Đấng đã so sánh mình như người chăn chiên nhân lành đi tìm con chiên lạc. Ngài vẫn tôn trọng thể diện của Giuđa, không nói thẳng thừng, không vạch mặt tên Giuđa cho mọi người biết, nhưng âm thầm tạo dịp để thức tỉnh lương tâm Giuđa. Và lời cảnh tình nhất là khi Đức Giêsu tuyên bố: “Con Người ra đi như đã chép về Người, nhưng khốn cho người nào nộp Con Người, thà rằng người đó đừng sinh ra thì hơn”.
Chúng ta không nên hiểu lời cảnh tỉnh này như một lời kết án Giuđa phải hư mất mãi mãi. Không phải như vậy, lời cảnh tỉnh mạnh mẽ của Chúa làm nổi bật sự khốn cùng của người phản bội Chúa, một sự khốn cùng mà người phản bội tự ý đi vào vì ngoan cố, không chịu quay trở về. Sống mà phản bội Chúa, chối bỏ ơn cứu rỗi của Chúa một cách có ý thức và ngoan cố, thì tệ hơn là không sống, không sinh ra trên trần gian này.
- Ta hãy suy nghĩ về con đường của Giuđa đã đi: Anh ta được Chúa yêu thương gọi làm môn đệ, làm Tông đồ, lại còn được Chúa tín nhiệm giao cho việc giữ tiền; những đồng tiền đã dần dần không chế anh: “Y giữ túi tiền và thường lấy cho mình những thứ người ta bỏ vào quỹ chung” (Ga 12, 6).
Đức Giêsu đã nhiều lần tế nhị đánh thức lương tâm anh, nhưng anh cũng không hồi tâm. Cuối cùng, anh đã đi ra lao mình vào bóng đêm. Không ai phạm tội trọng trong một sớm một chiều. Phạm tội là cả một quá trình từ nhẹ tới nặng, do để mình bị khống chế bởi những giá trị trên thế gian, do bưng tai bịt mắt trước những tiếng nhắc nhở âm thầm của Chúa.
- Truyện: Tội từ nhẹ đến nặng
Có câu truyện ngụ ngôn rằng: lúc ông Noe trồng nho, Satan tò mò để ý và mon men đến gạ chuyện:
- Ông trồng gì đấy?
- Cây nho.
- Thế, trồng nho thì được cái gì ?
- Trái nho trông rất đẹp mắt, ăn vào ngon tuyệt, còn nước ép lên men sẽ làm ngây ngất tâm hồn.
- Vậy thì tôi sẽ giúp ông.
Satan đi bắt một con chiên, giết đi và đổ máu nó vào gốc cây nho. Hắn cũng giết một con sư tử, một con khỉ và một con heo, rồi cũng đổ hết máu những con vật ấy vào gốc cây nho. Cây nho hút hết những thứ ấy mà lớn lên.
Từ khi đó, mỗi lần người ta uống một chút rượu, họ trở nên hiền lành và duyên dáng như con chiên. Nếu thăng “đô” lên, họ sẽ mạnh mẽ và thô kệch như sư tử. Nếu cứ thế tiếp tục, họ sẽ trở nên ngổ ngáo như con khỉ. Và nếu, chẳng may, không chịu dừng ở đó, kết cuộc họ sẽ không khác gì như con heo (Frech Legend).
